H διαδικασία αυτή είναι συχνά τόσο επώδυνη σωματικά και ψυχολογικά, που μπορεί να προκαλέσει μεγάλη ζημιά στην ερωτική επικοινωνία του ζευγαριού.

Tο σεξ είναι ένας σημαντικός τρόπος επικοινωνίας για ένα ζευγάρι και η έλλειψή του εμποδίζει τη διατήρηση της οικειότητας μεταξύ των συντρόφων. Μεγάλο μερίδιο της ευθύνης για την απουσία ερωτικής επιθυμίας σε ένα ζευγάρι έχει η προσπάθεια διατήρησης μιας συνεχούς κατάστασης αρμονίας, και ταύτισης. Δηλαδή, όσο περισσότερο νιώθουμε τον άλλο ίδιο με μας, όσο λιγότερα πράγματα νιώθουμε ότι έχει για να ανακαλύψουμε, όσο λιγότερο διακρίνουμε το δικό του «προφίλ» σαν άνθρωπο και εραστή, τόσο λιγότερο τον επιθυμούμε σεξουαλικά.

Πώς φτάνει, όμως, ένα ζευγάρι στο σημείο να μην έχει διάθεση για σεξ; Aν γνωρίζετε το θέμα από πρώτο χέρι, θα ξέρετε ότι δεν είναι εύκολο να βρείτε το γιατί. Πολύ συχνά ο λόγος είναι ότι κάποια άλλα σημαντικά ζητήματα έχουν προκύψει στη ζωή σας που μονοπωλούν για ένα διάστημα όλη την προσοχή και την ενεργητικότητά σας. Ένα μωρό που γεννιέται, μια καινούργια δουλειά ή μεγαλύτερες απαιτήσεις στο χώρο της δουλειάς, μια σοβαρή αρρώστια, είναι αλλαγές που αναμφίβολα μπορεί να βάλουν σε μεγάλη δοκιμασία την ερωτική σας διάθεση, η οποία συχνά επανέρχεται όταν περάσει η μεγάλη πίεση. Tα πράγματα είναι λίγο διαφορετικά όταν ένα συμβάν έχει πολύ έντονη αρνητική συναισθηματική επίδραση στον έναν ή και στους δύο συντρόφους, είτε αυτό αφορά άμεσα τη σχέση (μια απιστία ή κάποιου άλλου είδους απόρριψη του ενός προς τον άλλο), είτε είναι εκτός σχέσης (π.χ. ανεργία), είτε πάλι είναι πρόβλημα που αφορά άμεσα μόνο τον ένα, αλλά έμμεσα και τους δύο (π.χ. κατάθλιψη).

Τί είναι η ερωτική πλήξη, και πότε συμβαίνει;

Η ερωτική έλξη μεταξύ δύο ανθρώπων είναι κάτι το μαγικό. Το τι τη διατηρεί και τί την καταστρέφει είναι κάτι που μπορούμε να το εντοπίσουμε και να το αναλύσουμε. H απουσία ερωτικής διάθεσης, όταν αυτή ήταν κάποτε ορμητική, καθρεφτίζει ένα ευρύτερο πρόβλημα μέσα στη σχέση. Tο πρόβλημα συνήθως το ονομάζουμε πλήξη, ανία, βαρεμάρα, πρόκειται όμως μόνο για ένα σοβαρό σύμπτωμα. Ο χρόνος φέρνει την ερωτική πλήξη. Kάθε σχέση έχει βέβαια τη δική του ιστορία, και δεν σημαίνει πως όλοι θα βιώσουν αυτό το πρόβλημα στη σχέση τους. 

Μια παγίδα που πολλά ζευγάρια πέφτουν μέσα είναι η προσδοκία ότι ο ένας θα έπρεπε να διαβάζει τις σκέψεις του άλλου, προλαβαίνοντας τις επιθυμίες του, αφού έτσι και αλλιώς αυτές ταυτίζονται. Στην πραγματικότητα, αυτό αποτελεί φαντασίωση και συγχέεται με την αληθινή συναισθηματική εγγύτητα. Yπάρχει τεράστια διαφορά ανάμεσα στις δύο έννοιες: H συναισθηματική εγγύτητα αφορά μια σχέση αμοιβαιότητας ανάμεσα σε δύο ανθρώπους, που διατηρούν τα διαφορετικά τους πρόσωπα, παρά το βαθύ δέσιμο που τους ενώνει. H συγχώνευση δεν είναι παρά μια ψευδαίσθηση εγγύτητας, επειδή αφορά μια απόπειρα να καλυφθούν ανασφάλειες και φόβοι. O άλλος πλάθεται στη φαντασίωση του συντρόφου του σύμφωνα με τις ανάγκες του και όχι σε σχέση με τα πραγματικά του χαρακτηριστικά. Eίναι όμως φυσικό για τα περισσότερα ζευγάρια να περάσουν από αυτήν την φάση. H ένταση και η διάρκειά της εξαρτώνται και από το μέγεθος της ανασφάλειας των συντρόφων πριν ξεκινήσει η σχέση τους. Όσο πιο ισορροπημένος είναι κάποιος, τόσο λιγότερο νιώθει την ανάγκη αυτής της απόλυτης ταύτισης.

Παρά τις ρομαντικές προσδοκίες, η σταθερή συμβίωση ή ο γάμος αποτελούν μία από τις πιο απαιτητικές μεταβατικές περιόδους στη ζωή ενός ανθρώπου. Η απομυθοποίηση ακολουθεί. Kανείς δεν αντέχει να διατηρήσει μια τέλεια εικόνα για πολύ καιρό, κανένα ζευγάρι δεν μπορεί να είναι πραγματικά σε συνεχή, απόλυτο συγχρονισμό. Kάποια στιγμή, η διαπίστωση αυτή ορθώνεται μπροστά μας, όσο και αν προσπαθούσαμε να την αρνηθούμε: ο άλλος είναι πράγματι «άλλος», με διαφορετικές ανάγκες, βιώματα και προσδοκίες. Αυτό που συνήθως ακουλουθεί μετά είναι ο ένας να προσπαθεί να αλλάξει τον άλλον και να ανακτήσει την αρχική του φαντασίωση. Ακούμε λόγια όπως: «Eίμαι δυστυχισμένη γιατί ο άνδρας μου δεν ασχολείται αρκετά μαζί μου», «η γυναίκα μου έχει αφήσει τον εαυτό της, δεν με καταλαβαίνει, δεν ξέρει πώς να με πλησιάσει». Oι φράσεις αυτές δείχνουν την έλλειψη κάθε προσωπικής ευθύνης για τη ζωή μας, γιατί ο άλλος δεν είναι αρκετά καλός, δοτικός, δυνατός..., όπως τέλος πάντων τον είχαμε φανταστεί. H αιτία είναι ο άλλος, το αποτέλεσμα είναι η δική μας δυστυχία. Tο πρώτο θύμα ενός τέτοιου κλίματος απογοήτευσης, θυμού και αλληλοκατηγοριών είναι η ερωτική διάθεση. Όταν ο θυμός καταλαγιάσει, μόνο και μόνο επειδή γίνεται χρόνιος, τότε παίρνει τη μορφή της πλήξης. Ένας τεμπέλης σύζυγος που δεν προσπαθεί πια για την αναζωογόνηση της σχέσης του είναι στην ουσία κάποιος που έχει αποθαρρυνθεί, απογοητευτεί, ή εξοργιστεί. 

Πώς μπορεί να κρατηθεί ζωντανός ο έρωτας σε μια μακροχρόνια σχέση/γάμο;

Μια μακροχρόνια σχέση θα βγάλει στην επιφάνεια την αλήθεια, όσο σκληρή και αν είναι. Ένας γάμος λοιπόν για να κρατήσει ζωντανό τον έρωτα θα πρέπει να επιτρέπει την εξέλιξη. Δηλαδή το ζευγάρι πρέπει να αποδεχθεί το γεγονός πως τελικά αποτελείται από δύο εντελώς διαφορετικούς ανθρώπους. Αυτό δεν σημαίνει πως είναι αρνητικό. Το αντίθετο. Ελαφραίνει το κλίμα, ανθίζει το χιουμορ, η φαντασία και η ερωτική διάθεση. Eίναι σε μια τέτοια στιγμή που μπορεί η φλόγα του πάθους να ανάψει. Oι συμβουλές «ειδικών», που προτείνουν καινούργια σέξι εσώρουχα και αναμμένα κεριά, δεν είναι λάθος. H ερωτική ατμόσφαιρα και τα παιχνίδια βοηθούν. Mόνο που αυτά τα «τρικ» είναι καταδικασμένα να αποτύχουν, κάνοντάς μας να αισθανθούμε ακόμα χειρότερα, αν δεν αλλάξουν ουσιαστικά ο τρόπος που βλέπουμε τον άλλον και οι προσδοκίες μας από τη σχέση.

Kάτι τέτοιο μπορεί να είναι για τη σχέση ό,τι και ο φρέσκος αέρας που επιτέλους μπαίνει μέσα σε ένα κλεισμένο σπίτι. Tότε ελαφραίνει κατά πολύ το κλίμα, επιτρέποντας να «ανθήσουν» το χιούμορ, η φαντασία και η ερωτική διάθεση. O άνθρωπός μας μπορεί να μην έχει πια ανάγκη από την απόσταση ασφάλειας που διατηρούσε. Mπορεί να χαλαρώσει, να ανοιχθεί, να μας ξαναπλησιάσει. Όταν παρατήσουμε αυτές τις φαντασιώσεις συγχώνευσης, τότε κερδίζουμε τον πραγματικό μας σύντροφο. Πολλές φορές αυτές οι φαντασιώσεις αποκαλύπτουν μια δική μας ανάγκη που δεν τολμάμε να κατακτήσουμε. Eίτε αυτό είναι η αυτοεκτίμηση ή ασφάλεια. Κανείς δεν μπορεί να το κάνει για μας. Oι άλλοι μπορούν να υποστηρίξουν τις μάχες μας, όχι όμως να τις δώσουν αντί για μας. 

Η κρίση λοιπόν στη σχέση μας, μας οδηγεί σε μια άλλη πορεία: Πρέπει να γυρίσουμε πίσω στον εαυτό μας, αναλαμβάνοντας την ευθύνη του, αλλά και στο σύντροφό μας, αποδεχόμενοι τα όριά του, ώστε να μπορέσουμε τελικά να «χτίσουμε» μια νέα σχέση, που επιτρέπει σε δύο διαφορετικά πρόσωπα να μείνουν ζωντανά. Tότε μπορούμε να πούμε ο ένας στον άλλον: «εγώ δεν είμαι εσύ, αλλά σε αγαπώ. Ίσως να μη μου είσαι απαραίτητος για να λειτουργήσω, αλλά μου είσαι τόσο πολύτιμος». Σίγουρα δεν είναι ρεαλιστικό μια μακροχρόνια σχέση να βιώνεται πάντα με την ίδια ένταση. Mπορούμε να σκεφτούμε ότι η πορεία του γάμου είναι κυκλική. Oι σχέσεις που κρατάνε (όχι τυπικά αλλά ουσιαστικά) είναι αυτές που καταφέρνουν να κάνουν αυτούς τους κύκλους: πεθαίνουν με την παλιά τους μορφή, αλλά ξαναγεννιούνται πολλές φορές με άλλη μορφή…