Καταρχήν ο θρήνος είναι η φυσική αντίδραση στην απώλεια.  Είναι η συναισθηματική δίνη που αισθάνεται κάποιος όταν κάτι ή κάποιος που αγαπάει, απομακρύνεται, φεύγει. Πολύ συχνά συνδυάζουμε τον θρήνο με τον θάνατο ενός αγαπημένου ατόμου. Όμως, κάθε απώλεια μπορεί να δημιουργήσει τον θρήνο, όπως για παράδειγμα:

- Η απώλεια μιας σχέσης

- Η απώλεια της υγείας
- Η απώλεια της δουλειάς
- Η απώλεια της οικονομικής σταθερότητας
- Μία αποτυχία

- Μία αποβολή
- Ο θάνατος ενός κατοικίδιου ζώου
- Η σοβαρή ασθένεια κάποιου που αγαπάμε
- Η απώλεια μιας φιλίας
- Η απώλεια της αίσθησης της ασφάλειας μετά από ένα τραύμα

Όσο πιο σημαντική είναι η απώλεια, τόσο πιο έντονος είναι ο θρήνος.
Το πώς θρηνεί κάποιος εξαρτάται από πολλούς παράγοντες όπως η προσωπικότητα, το στυλ αντιμετώπισης, η εμπειρία ζωής, η πίστη και η φύση της ίδιας της απώλειας. 

Δεν υπάρχει σωστός ή λάθος τρόπος για το πώς πρέπει ένας να θρηνεί - υπάρχουν όμως υγιεινοί τρόποι αντιμετώπισης του πόνου. Ο θρήνος πρέπει να εκδηλωθεί και να εκφραστεί, γιατί βοηθάει στην  ωρίμανση του ατόμου, καθώς και στην ενδυνάμωση του. 
Δεν μπορεί κανένας να επισπέυσει αυτή τη διαδικασία, ούτε υπάρχει ένα ιδανικό σχεδιάγραμμα για την εκδήλωση του θρήνου. Μερικοί άνθρωποι αρχίζουν να αισθάνονται καλύτερα μέσα σε λίγες εβδομάδες ή μήνες.  Γι’ άλλους ο θρήνος ή πένθος κρατάει χρόνια...  Όποιος κι αν είναι ο τύπος του θρήνου, θα πρέπει να είμαστε υπομονετικοί με τους εαυτούς μας και να επιτρέψουμε στην διαδικασία να εκδηλωθεί φυσικά.

Βιώνοντας ένα θάνατο…
Τα άτομα που πενθούν περνούν από μία διεργασία θρήνου με κοινές αντιδράσεις και συναισθήματα.  Πρόκειται για τον «κύκλο θρήνου ή πένθους», που αφορά τα στάδια αποδοχής, συνειδητοποίησης και προσαρμογής. Η διαδικασία αυτή του πένθους είναι μοναδική σε ένταση και διάρκεια.  Η μορφή, η σειρά και η διάρκεια των συναισθηματικών αντιδράσεων στην απώλεια ποικίλουν σε σημαντικό βαθμό από άτομο σε άτομο. Ορισμένα κοινά σωματικά συμπτώματα πένθους είναι : σφίξιμο στο λαιμό, αίσθημα ασφυξίας, δυσκολία στην αναπνοή, αίσθηση πνιγμού, κενό στο στομάχι, αίσθηση σωματικής αδυναμίας , ένταση, πόνοι.

Απο διάφορες μελέτες και περιπτώσεις, διάφοροι ψυχολόγοι έχουν διαχωρίσει τα στάδια του πένθους και αναφέρουν πως η τυπική συναισθηματική διαδικασία για την πλειοψηφία των ανθρώπων είναι η ακόλουθη:

Τα στάδια του πένθους:

-    Άρνηση: π.χ. «Αυτό αποκλείεται να συμβαίνει!», “Κάποιο λάθος θα έγινε”
Αρχικά, το άτομο μπορεί να νιώθει μούδιασμα, σοκ, και δυσπιστία. Μια ξαφνική αλλαγή στην καθημερινότητα συμβαίνει όταν κάποιος πεθαίνει. Ακόμα και αν ο θάνατος είναι αναμενόμενος, π.χ. στην περίπτωση μιας μακροχρόνιας ασθένειας, παρόλα αυτά υπάρχει ακόμα δυσπιστία ότι ο άνθρωπος αυτός έφυγε για πάντα. Υπάρχει μια αίσθηση παράλυσης. Οι αντιδράσεις των ανθρώπων διαφέρουν σε μεγάλο βαθμό και ενώ κάποιος μπορεί να νιώθει ένα είδος αδιαφορίας, εσωστρέφειας, και αποστασιοποίησης, κάποιος άλλος μπορεί να ξεσπά σε κλάματα και να αδυνατεί να δεχτεί ότι το αγαπημένο του πρόσωπο έχει φύγει. Ορισμένες μορφές άρνησης είναι άμεσες και οξείες, ενώ άλλες είναι περισσότερο υποσυνείδητες, όπως το να βάλει «τυχαία» σερβίτσιο φαγητού στη θέση του ατόμου που πέθανε στο τραπέζι, ή να περιμένει πώς και πώς να μπεί απο την πόρτα. Οι περισσότεροι άνθρωποι ξεπερνούν το στάδιο της άρνησης αρκετά σύντομα.

-    Θυμός: π.χ. « Γιατί να συμβαίνει αυτό; Γιατί σε μένα, γιατί τώρα;»
Το άτομο βιώνει οργή, η οποία μπορεί να στραφεί και προς κάποιον άλλο, είτε στο ίδιο το άτομο που πέθανε και τον άφησε μόνο, είτε προς τον γιατρό που δεν κατάφερε να σώσει τη ζωή του αγαπημένου του.  Εκτός απο θυμό βιώνει και ενοχές – επειδή είναι αυτός ακόμα ζωντανός, άλυτα θέματα ή λόγοι για τους οποίους μετανιώνει στις σχέσεις του με τον νεκρό, κάποια διαφωνία μαζί του ή κάποιο μυστικό που τον βαραίνει.

-    Μελαγχολία/Θλίψη: π.χ. «Είμαι πολύ στενοχωρημένος για να κάνω το οτιδήποτε». 
Στη συνέχεια έρχονται στην επιφάνεια συναισθήματα θλίψης, απελπισίας, και η αίσθηση ότι δε θα μπορέσει να συνεχίσει τη ζωή του. Πολλές φορές ακόμα το άτομο μπορεί να νιώθει πως αυτή η λύπη δεν θα φύγει ποτέ… 
Άλλοι βιώνουν άγχος. Κάποιοι άλλοι επαναξιολογούν τη ζωή τους σαν αποτέλεσμα της απώλειας.


- Αποδοχή:  π.χ. «Έχω αποδεχθεί – εξοικειωθεί με αυτό που συνέβηκε, και θέλω να προσαρμοστώ στην νέα μου πραγματικότητα” 
Καθώς το άτομο πέρασε απο τη φάση της βαθιάς θλίψης, προχωρά στην αποδοχή της απώλειας και συμφιλιώνεται με τις αλλαγές που επέφερε αυτό το γεγονός στη ζωή του. Αρχίζει να αναδιοργανώνει, να ξαναχτίζει, και να αντλεί ενέργεια από διαφορετικούς δεσμούς με ανθρώπους. Η απώλεια κάποιου αγαπημένου ατόμου μπορεί να αλλάξει ολόκληρο το κοινωνικό πλαίσιο στήριξης ενός ατόμου. Μπορεί λοιπόν να χρειαστεί να επιστρατεύσει νέες δεξιότητες για να συνεχίσει τη ζωή του.
Τότε η σχέση με το άτομο που έχει φύγει από τη ζωή αλλάζει μορφή, καθώς αποκτά συμβολικό χαρακτήρα και δεν υπάρχουν τα οδυνηρά εκείνα συναισθήματα πλέον. 

Τρόποι αντιμετώπισης
Εκατομμύρια άνθρωποι διεργάζονται το πένθος χωρίς κάποια μορφή ψυχοθεραπείας, αλλά μπορεί να είναι ανεκτίμητο πλεονέκτημα να έχει κάποιος ψυχολογική στήριξη κατά τη διάρκεια περιόδων έντονου στρες και πόνου. Η κατανόηση των φίλων και συγγενών είναι εξίσου σημαντική αυτές τις στιγμές. Δεν υπάρχει μια συνταγή για το τί μπορεί ένας να κάνει, αφού δεν υπάρχει μια τυπική αντίδραση στην απώλεια. Η θλίψη του κάθε ανθρώπου είναι τόσο ιδιαίτερη και προσωπική, όπως και η ζωή του. Το σημαντικό είναι η έκφραση και η επεξεργασία όλων αυτών των δύσκολων σκέψεων και συναισθημάτων που σχετίζονται με την απώλεια. Είναι πολύ σημαντικό το άτομο να μπορέσει να αναστενάξει, να κλάψει και να κάνει αυτά που πρέπει να κάνει για να καταλάβει το τέλος αυτό. 
Κάποιες ψυχολογικές μελέτες δείχνουν ότι αυτές οι μορφές συναισθημάτων είναι απαραίτητη σωματική αποφόρτιση των μηχανισμών του στρες και της θλίψης. Αυτά, όταν δεν εκτονώνονται, εμφανίζονται με άλλους τρόπους όπως αδυναμία συγκέντρωσης, φτωχή μνήμη, προβλήματα ύπνου μειωμένη όρεξη για φαγητό, και κατάχρηση φαρμάκων ή αλκοόλ.

Οι ψυχολόγοι έχουν διάφορους εξειδικευμένους  τρόπους να διαχειρίζονται το πένθος. Μερικές φορές προτείνουν στον πελάτη να γράψει ένα γράμμα στο πρόσωπο που χάθηκε, λέγοντας του όλα αυτά που δεν μπόρεσε ή δεν είχε ποτέ την ευκαιρία. Ενθαρρύνει την έκφραση όλων αυτών των αρνητικών συναισθημάτων όπως θυμού, θλίψης, ενοχών, και δίνει την άδεια να θρηνήσει με όποιο τρόπο θέλει. Εξηγά τα στάδια, για να καταλάβει πως είναι απόλυτα φυσιολογικά τα όσα περνάει, και είναι παρών μαζί του στον πόνο του. Προσφέρει όση συναισθηματική στήριξη μπορεί για να διευκολύνει τη δύσκολη αυτή διαδικασία. 

Αργότερα, όταν ο πελάτης θα είναι έτοιμος και πιο ενδυναμωμένος,  ενθαρρύνεται στο να προχωρήσει με τη ζωή του, και βοηθιέται στην προσαρμογή της νέας του πλέον ρουτίνας και πραγματικότητας.
 
Ο θάνατος είναι μία από τις πιο δύσκολες πραγματικότητες που έχουμε να αντιμετωπίσουμε στην ζωή μας. Δυστυχώς είναι σχεδόν αναπόφευκτο πως κάποια στιγμή θα βρεθούμε στην δύσκολη αυτή θέση του να χάσουμε έναν δικό μας άνθρωπο.
Δεν πρέπει να ξεχνάμε όμως πως οι δύσκολες καταστάσεις μας κάνουν ακόμη δυνατότερους ως χαρακτήρες. Όλα τα δύσκολα έχουν διδάγματα που μπορούμε να πάρουμε, αρκεί να είμαστε ανοικτοί σε αυτά.