ANGER MANAGEMENT
Θετική διαχείριση του θυμού
Ο θυμός είναι ένα φυσικό και ανθρώπινο συναίσθημα. Δεν υπάρχει ένας που να μην έχει θυμώσει ούτε μία φορά στη ζωή του. Δεν είναι κακό να θυμώνουμε, κάποιες φορές είναι εντελώς δικαιολογημένο.
Το πρόβλημα είναι όταν αντιδρούμε υπερβολικά και συμπεριφερόμαστε με τρόπο που δεν δικαιολογείται από την κατάσταση, και ως εκ τούτου «δίνουμε το δικαίωμα» στους άλλους να μας κρίνουν αρνητικά.
Υπάρχουν περιπτώσεις, όπου λόγω απογοήτευσης ή και για άλλους λόγους, χάνουμε την ικανότητά μας να βλέπουμε τις καταστάσεις στη σωστή τους διάσταση. Σε αυτές τις περιπτώσεις δεν είμαστε σε θέση να κρίνουμε τι είναι δικαιολογημένο.
Έτσι, βλέπουμε τον εαυτό μας να κάνει πράγματα τα οποία, εκείνη τη στιγμή, θεωρούμε ότι είναι δικαιολογημένα, αλλά αργότερα – όταν επανέρχεται η πραγματική κριτική ικανότητα – τρομάζουμε με αυτά που κάναμε.
Αυτό που έχει σημασία είναι ο τρόπος με τον οποίο διαχειριζόμαστε τo θυμό μας. Να πάρουμε έλεγχο των πράξεων μας, που πηγάζουν απο αυτόν.
Συμπτώματα θυμού
• Αύξηση των παλμών
• Αύξηση της αρτηριακής πίεσης
• Αύξηση της θερμοκρασίας του σώματος
• Αύξηση του ρυθμού αναπνοής
• Μυική ένταση
Η μη διαχείριση προβλημάτων θυμού μακροπρόθεσμα είναι επιβλαβής. Εαν ο θυμός είναι το κυρίαρχο συναίσθημα στη ζωή ενός, τότε αυτό θα έχει σημαντικές επιπτώσεις στις σχέσεις του, σε επαγγελματικό και προσωπικό επίπεδο, αλλά και για τον ίδιο τον οργανισμό του.
Τι μας κάνει να θυμώνουμε;
Είναι σημαντικό να γνωρίζουμε τι μας κάνει να θυμώνουμε: μπορούμε είτε να αποφεύγουμε αυτές τις περιστάσεις (εφόσον είναι δυνατόν!) ή να διερευνήσουμε το πώς θα προτιμούσαμε να ανταποκρινόμαστε σε αυτές όταν συμβαίνουν.
Υπάρχουν τρεις κύριες κατηγορίες περιστάσεων που μας κάνουν να θυμώνουμε: αυτά που μας ενοχλούν (π.χ. ο τρόπος που κάποιος τρώει, οι γείτονες), αυτά που μας κοστίζουν (π.χ. το βάζο που έσπασε, ο χρόνος στην κίνηση) και οι παραβάσεις (όταν κάποιος σπάζει τους εσωτερικούς κανόνες μας π.χ. “δεν μεταφέρεις σε τρίτους αυτά που σου εμπιστεύτηκα”).
Γιατί δεν ενοχλούνται όλοι από τα ίδια πράγματα;
Εξαιτίας των πεποιθήσεων μας. Αυτές τις πεποιθήσεις τις έχουμε αναπτύξει κατά τη διάρκεια πολλών ετών.
Είναι αποτέλεσμα της ανατροφής μας (τι μας ειπώθηκε όταν είμασταν μικρά), της εμπειρίας και της παρατήρησης.
Παραδείγματα:
- Πώς είναι οι άλλοι, πώς είναι ο κόσμος, πώς με βλέπω εμένα
- Πώς πρέπει να συμπεριφέρονται οι άνθρωποι, πώς μαθαίνουν «ένα μάθημα», τι είναι σημαντικό στη ζωή
- Πώς θα αντιληφθούν οι άλλοι κάποια συγκεκριμένη κατάσταση, τί είναι σωστό ή λάθος
Οι πεποιθήσεις μπορεί να είναι σωστές ή λανθασμένες, όμως παρ’ όλα αυτά επηρεάζουν τη συμπεριφορά του ατόμου που τις έχει.
Οι συχνότερες σκέψεις που οδηγούν σε εκρήξεις οργής είναι:
Αυτό είναι άδικο
Με αδικεί
Δεν έχει το δικαίωμα
Τί μπορώ να κάνω;
• Kατάπνιξη
Το να καταπιέσετε το θυμό σας δεν είναι η λύση. Όταν δεν εκφράζεται προς τα έξω μπορεί να στραφεί προς τα μέσα, πάνω στον εαυτό σας. Αυτό θα σας οδηγήσει σε άλλα προβλήματα όπως κατάθλιψη, ψηλή πίεση κ.α., ή να σας κάνει “παθητικά επιθετικούς”. Δηλαδή να θέλετε να “εκδικηθείτε” αυτόν που σας θύμωσε χωρίς να πείτε γιατί, με το να είστε εχθρικός, κυνικός ή να μειώσετε τον άλλον μπροστά απο τρίτους.
• Έκφραση/επικοινωνία
Ένας μπορεί να βελτιώσει τις ικανότητες του στο να εκφράζει τη γνώμη του, σκέψεις, και αισθήματα με ένα μη-επιθετικό τρόπο που να δείχνει σεβασμό στον εαυτό του και στους άλλους. Με το να έχει διεκδικητική συμπεριφορά (κάτι μεταξύ του παθητικού και επιθετικού τύπου), ένας δείχνει σεβασμό στα θέλω του άλλου αλλά και στα δικά του. Με τη σωστή εκπαίδευση και αναφορά στα βήματα που πρέπει να ακολουθήσουν, οι πελάτες βελτιώνουν την επικοινωνία τους και μαθαίνουν νέους τρόπους έκφρασης.
• Αλλαγή στον τρόπο σκέψης
Η γνωσιακή συμπεριφοριστική θεραπεία αξιολογεί τον τρόπο που ερμηνεύουμε τον κόσμο, εντοπίζει τις δυσλειτουργικές πεποιθήσεις και τις συνθήκες που τις πυροδοτούν και προσπαθεί να εγκαταστήσει ένα νέο πιο λειτουργικό τρόπο σκέψης. Εξηγεί τα “λάθη στον τρόπο σκέψεως” που κάνουμε όταν θυμώνουμε και χάνουμε την ψυχραιμία μας και βοηθάει στο να δούμε την κατάσταση και να την αξιολογήσουμε με διαφορετική οπτική. Τέλος, μέσω διαφόρων ερωτήσεων το άτομο μπορεί να αναπτύξει πιο βοηθητικές πεποιθήσεις (π.χ. “ πώς θα προτιμούσατε να σκεφτόσασταν;”, “αν ήταν ένας φίλος σας στη θέση σας, τί θα του λέγατε;”)
• Εναλλακτικές αντιδράσεις
Παράλληλα αναζητούνται εναλλακτικοί τρόποι αντίδρασης στις πιεστικές καταστάσεις. Η ατομική αυτή ψυχοθεραπεία έχει στόχο να αντιμετωπίσει το άτομο αυτά τα συναισθήματα θυμού, και να μην δρα παρορμητικά, να είναι δηλαδή ικανό να σταματήσει και να «αναλύσει» - να σκεφτεί για το θυμό του. Αναθεωρούνται δηλαδή οι περιπτώσεις όπου είχε αντιδράσει άσχημα, αναγνωρίζει πώς θα προτιμούσε να είχε αντιδράσει, και στη φαντασία το προβάρει αυτό μέσω ειδικών ασκήσεων με τη βοήθεια του θεραπευτή του (imagery exercises).
• Xαλάρωση/Ηρεμία
Ο θυμός έχει αρκετά σωματικά συμπτώματα, γι αυτό καλό είναι ένας να μάθει να ελέγχει τις εσωτερικές αυτές αντιδράσεις. Δείχνονται διάφορες ασκήσεις χαλάρωσης, και υπάρχει έμφαση στις βαθιές αναπνοές και τη σύνδεση τους με ένα λιγότερο αρνητικό/παράλογο μυαλό.
Kάτι τελευταίο:
-Δεκτείτε πως θα έχετε δυσκολίες
-Το κάθε εμπόδιο σας λέει κάτι για τον εαυτό σας και τις δυσκολίες που συναντάτε στην συγκεκριμένη κατάσταση
-Υπάρχουν ειδικοί που μπορούν να σας καθοδηγήσουν και να σας στηρίξουν αν δεν τα καταφέρετε μόνοι σας