Ψυχολογία και Αϋπνία

Όλοι μας μπορούμε να κοιμηθούμε. Υπάρχουνε όμως κάποιοι περιόδοι στη ζωή μας, που βιώνουμε κάτι που διακόπτει αυτή τη φυσιολογική διαδικασία του ύπνου. Συμβαίνει σχεδόν σε όλους μας τουλάχιστον μια φορά το χρόνο- είτε γιατί ανησυχούμε για κάτι συγκεκριμένο, το μέλλον, ή κάτι που συνέβηκε στο παρελθόν.

Όταν συμβεί αυτό, προσπαθούμε να ελέγξουμε την κατάσταση ή να λύσουμε το πρόβλημα, όπως θα κάναμε για οτιδήποτε άλλο που θα μας απασχολούσε στη ζωή μας. Δυστυχώς, καταλήγουμε να νιώθουμε κολλημένοι σε μία μάχη μεταξύ εμάς και του ύπνου. Όσο πιο δυσαρεστημένοι και αγχωμένοι γινόμαστε, τόσο πιο πολύ επεμβαίνει με τον ύπνο μας και γίνονται χειρότερα τα πράγματα.

Ποιά τα χαρακτηριστικά και αίτια της χρόνιας αϋπνίας;
Άτομα που υποφέρουν απο αϋπνία δυσκολεύονται:
-Να αποκοιμηθούν, να ξανακοιμηθούν εαν ξυπνήσουν μέσα στη νύκτα, να μην ξυπνήσουν καθόλου κατα τη διάρκεια του ύπνου τους, ή ξυπνούν πιο νωρίς απότι θα θέλανε.
Εαν σας παίρνει πάνω απο 30 λεπτά ή περισσότερο να αποκοιμηθείτε, ή ξυπνάτε κατα τη διάρκεια της νύκτας και μένετε ξύπνιοι για 30 λεπτά και πάνω, τουλάχιστον 3 φορές τη βδομάδα για 1 μήνα ή περισσότερο, τότε ναι, υποφέρετε απο αϋπνίες.
Τα ψυχολογικά αίτια της αϋπνίας είναι συνήθως το στρες και το άγχος, και η κατάθλιψη. Επίσης, εαν το άτομο πέρασε μια πρόσφατη τραυματική εμπειρία ή το τωρινό του περιβάλλον είναι ασταθές, σίγουρα θα επηρεαστεί και ο ύπνος του. Οι κυριότερες πηγές του στρες είναι θέματα σε σχέση με την εργασία, την οικογένεια και τα παιδιά.

Γιατί κάποιοι κοιμούνται χωρίς κανένα πρόβλημα, ενώ άλλοι δυσκολεύονται και είναι πιο ευαίσθητοι;
Η διαφορά των “good sleepers” με τους “bad sleepers”

Αυτοί που αποκαλούμε “good sleepers”, το μόνο που κάνουν είναι να εμπιστεύονται τη φυσιολογική ικανότητα του σώματος τους να ξεκουραστεί και να κοιμηθεί. Μπορούνε να κοιμηθούνε οπουδήποτε, οποιαδήποτε στιγμή, και μάλιστα βαθιά χωρίς κανένα πρόβλημα. Σε αντίθεση με τους «bad sleepers», που πρέπει να κοιμούνται στο κρεβάτι τους μόνο ή χρειάζονται πάντα το συγκεκριμένο μαξιλάρι/στρώμα, φωτισμό κ.α. Σχεδόν πάντα έχουν δίπλα τους έχουν διάφορα «εργαλεία» για να τους βοηθήσουν να κοιμηθούν στην περίπτωση που συναντήσουν ‘δυσκολίες’ όπως π.χ. ένα ποτήρι κρασί, βιβλίο, μουσική, ωτοασπίδες κτλ. Προσπαθούνε να ελέγξουνε τον ύπνο, και αυτή τους η προσπάθεια κάνει χειρότερα τα πράγματα, γιατί μπαίνει στη μέση της φυσιολογικής αυτής διαδικασίας ξεκούρασης του σώματος μας. Το αποτέλεσμα είναι να δημιουργηθεί έξτρα άγχος για την ώρα του ύπνου, οπότε δίνει το αντίθετο μήνυμα: αντί να είναι σε φάση χαλάρωσης το σώμα μας όταν ξαπλώνει τη νύκτα, είναι σε εγρήγορση, εξαιτίας της ανησυχίας του «κι αν δεν τα καταφέρω πάλι απόψε να κοιμηθώ....»

"Κουράστηκα, θέλω να κοιμηθώ.. Τί άλλο μπορώ να κάνω";

Συνήθως όταν πρόκειται για δύσκολες καταστάσεις που μας κάνουν να υποφέρουμε, θέλουμε να τις αποφύγουμε ή να βρούμε τρόπους να τις ελέγξουμε για να προστατεύσουμε τον εαυτό μας. Το αποτέλεσμα όμως είναι η δημιουργία περισσότερου άγχους, αλλαγή της ρουτίνας ενός ατόμου και εξάρτηση πάνω σε κάποιες «οδηγίες» που προκαλεί περισσότερο στρες (πχ. Αποφυγή στους καφέδες/αλκοολ, «πάντα» πριν τον ύπνο ένα ποτήρι ζεστό γάλα, «χωρίς μουσική δεν κλείνω μάτι»).
Το πρώτο βήμα είναι αυτό της αποδοχής. Αντί να σπαταλάω τον χρόνο μου να βρώ λύση για την αυπνία μου, προσκαλώ όλες τις ανησυχίες και φόβους μου, τους λόγους μου που δεν μπορώ να κοιμηθώ, και αποδέχομαι πως είναι άβολα, δύσκολα και πως ίσως απόψε πάλι δεν θα τα καταφέρω. Μαθαίνω να παρατηρώ τις σκέψεις μου, χωρίς κριτική, και να τις παρομοιάζω σαν σύννεφα στον ουρανό, που συνέχεια αλλάζουν σχήματα, μέγεθος και ποτέ δεν μένουν ίδια. Μαθαίνω να τις αφήνω και να μην μπλέκομαι στο παιχνίδι τους. Μέσω των τεχνικών της Ενσυνειδητότητας (Mindfulness), ένας μαθαίνει να μη φοβάται τις αυπνίες, και να μην επηρεάζεται απο τις διάφορες αρνητικές σκέψεις που κάνει. Με ένα παράδοξο τρόπο αυτό οδηγάει στον φυσιολογικό ύπνο.

Συμπέρασμα: Ο καλός ύπνος επιτυχάνεται με το να μάθετε να μένετε στο κρεβάτι με την αγρυπνία σας και τους φόβους/ ανησυχίες σας.

Περισσότερες λεπτομέρειες για καλύτερη μάθηση αυτής της προσέγγισης γίνεται σε μία ατομική συνεδρία με τον κατάλληλο ειδικό.